Inwentaryzacja założeń ogrodowych na dawnych Kresach – kontynuacja etap VII – Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach

„Inwentaryzacja założeń ogrodowych na dawnych Kresach – kontynuacja (etap 7)”

Etap VII. Województwo lwowskie, dawny powiat sokalski i żółkiewski

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Projekt współfinansowany ze środków Samorządu Województwa Podkarpackiego.

Projekt naukowy kontynuowany dzięki ponownemu finansowemu wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Marszałka Województwa Podkarpackiego ma na celu przeprowadzenie terenowej inwentaryzacji zabytkowych założeń dworsko-ogrodowych, położonych na tere-nach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, umownie nazywanych „Kresami”. Inicjatywa ta, nie-przypadkowo zrodziła się w Arboretum w Bolestraszycach, którego założyciel i wieloletni dyrektor, profesor Jerzy Piórecki, podjął się w trudnych czasach dokonać heroicznego wysiłku terenowej inwentaryzacji zabytkowych parków i ogrodów, położonych na terenie ówczesnych trzech województw: przemyskiego, rzeszowskiego i krośnieńskiego. Pracy tej dokonał sam, bez zespołu badawczego, nie szczędząc czasu ani własnych środków finansowych. Niniejsze badania są uzupełnieniem i kontynuacją tych prac na terenie przedwojennego województwa lwowskiego, znajdującym się obecnie na terytorium Ukrainy.

Realizowane zadanie dotyczy inwentaryzacji terenowej historycznych założeń dworsko-ogrodowych na obszarze przedwojennych powiatów sokalskiego i żółkiewskiego. W dotychczasowych pracach inwentaryzacyjnych dotyczących pozostałości materialnych Polskiego dziedzic-twa kulturowego na Kresach ogrody i parki podworskie były pomijane, w związku z czym zadanie ma charakter pionierski. Jego realizacja, przynajmniej częściowo, wypełnia lukę w badaniach nad sztuką i kultura materialną tych terenów. Udokumentowanie owej istotnej części polskiego dziedzictwa narodowego jest niezbędne w celu dopełnienia wiedzy dotyczącej architektury rezydencjonalnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Niniejszy projekt uzupełnia fundamentalną pracę Romana Aftanazego dotyczącą kresowych rezydencji w której założenia ogrodowe zostały potraktowane marginalnie, a znaczna część z inwentaryzowanych dworów nie została w tym opracowaniu uwzględniona. Podkreślić trzeba, że dotychczasowy stan wiedzy dotyczący historycznych założeń dworsko-ogrodowych na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej jest znikomy. Przeprowadzenie prac terenowych w tym kontekście wydaje się̨ mieć pierwszorzędne znaczenie z uwagi na postępującą degradację terenów podworskich i odchodząca wraz z pokoleniem pamięć o tych założeniach. Pamiętać trzeba, że nie są prowadzone jakiekolwiek systematyczne prace na miarę inwentaryzacji architektury sakralnej. Podstawą dla realizacji zadania są wyjazdy terenowe na terytorium Ukrainy. Inwentaryzacyjne prace terenowe biegną niejako dwutorowo. Po pierwsze, polegają na zlokalizowaniu historycznych założeń ogrodowych i zapoznaniu się ze stanem ich zachowania, a w miarę możliwości rozpoznaniu pozostałości ich historycznej struktury i przeprowadzenia wywiadu wśród miejscowej ludności. Po drugie, na wstępnym dendrologicznych rozpoznaniu najcenniejszych, najstarszych oraz rzadkich i chronionych gatunków. Niezwykle pomocny w realizacji zadania jest multidyscyplinarny charakter zespołu badawczego, w skład którego wchodzą botanicy, historycy ogrodnictwa, a także historycy sztuki o wieloletnim doświadczeniu w prowadzeniu prac inwentaryzacyjnych na Kresach. Duże znaczenie ma zaangażowanie w projekt Pana Profesora Jerzego Pióreckiego, specjalisty w zakresie badań nad historycznymi ogrodami na terenie Małopolski Wschodniej.

Celem niniejszego projektu jest przede wszystkim przeprowadzenie prac terenowych pozwalających ocenić ilość i stan zachowania historycznych założeń ogrodowych oraz zebranie dokumentacji fotograficznej i opisowej, która w przyszłości stanie się merytoryczną podstawą dla opublikowania szczegółowego inwentarza ogrodów z terenów województwa lwowskiego, a w dalszej perspektywie kolejnych województw dawnych Kresów Południowo-Wschodniej Rzeczypospolitej, z uwzględnieniem szerokich ram historyczno-artystycznych na wzór „Materiałów do Dziejów Sztuki Sakralnej na dawnych Kresach Rzeczypospolitej”. Całość pozyskanych materiałów jest gromadzona w Archiwum Arboretum i Zakładu Fizjografii w Bolestraszycach.

Działająca w ramach struktury Arboretum Pracownia Inwentaryzacji Założeń Ogrodowych, zajmuje się̨ od wielu lat realizacją różnego typu działań, m.in. inwentaryzacją dendrologiczną zabytkowych założeń dworskich (m.in. Targowiska, Nowy Nart, Przemyśl-Bakończyce, Łopuszka), koncepcją rewaloryzacji i adaptacji zabytkowych parków (Bojanów), czy też czynnie realizuje projekty z zakresu rewaloryzacji historycznych założeń ogrodowych (m.in. Lesko, Lipnik).

Arboretum Bolestraszyce posiada wieloletnie doświadczenie w badaniach nad historycznymi za-łożeniami podworskimi na terenie Podkarpacia. Wymienić tu można rozliczne inicjatywy związane z inwentaryzacją parków podworskich Małopolski Wschodniej, czego efektem są m.in. trzy fundamentalne prace Profesora Jerzego Pióreckiego, poświęcone zabytkowym Parkom Podkarpacia, a także aktualnie wydawane pozycje dotyczące historycznych założeń ogrodowych, czy prace związane ściśle z terenową inwentaryzacją podworskich parków. Niezwykle istotne jest zwłaszcza doświadczenie w badaniach terenowych, pogłębione w ostatnich latach przy projektach dotyczących historycznych odmian jabłoni, podjęte we współpracy z lwowskim Ogrodem Botanicznym czy wieloletni projekt poświęcony dereniowi jadalnemu (obydwa projekty prowadzone są również na terenie Ukrainy).

W 2019 roku przeprowadzono terenowe prace inwentaryzacyjne obejmujące 106 założeń ogrodowych (lista poniżej). Zebrany materiał opisowy i fotograficzny oraz informacje historyczne wraz z mapami został zgromadzony w Archiwum Arboretum w Bolestraszycach. W kolejnym roku pracami inwentaryzacyjnymi, planujemy objąć kolejne powiaty dawnego województwa lwowskiego: gródecki, drohobycki i zach. część powiatu lwowskiego.

Wszystkie osoby mające rodzinne zdjęcia, mapy, plany lub jakiekolwiek informacje dotyczące zabytkowych założeń ogrodowych na terenie dawnych Kresów Południowo-Wschodnich, prosimy o kontakt.

Lista założeń dworsko-ogrodowych zinwentaryzowanych w 2019 roku.

POWIAT SOKALSKI (59):

1. Baranie Peretoki (ukr. Перетоки), 2. Bobiatyn (ukr. Боб’ятин), 3. Bojanice (ukr. Бояничі), 4. Boratyn (ukr. Борятин), 5. Breniów (nie istnieje), 6. Cebłów (ukr. Цеблів), 7. Chorobrów (ukr. Хоробрів), 8. Cieląż (ukr. Теляж), 9. Dobraczyn (ukr. Добрячин), 10. Góra (nie istnieje), 11. Hatowice (ukr. Гатківка), 12. Hohołów (ukr. Гоголів), 13. Horbków (ukr. Горбків), 14. Horodłowice (nie istnieje), 15. Korczyn (ukr. Корчин), 16. Krystynopol (ukr. Червоноград), 17. Kuliczków (ukr. Куличків), 18. Leszczatów (ukr. Лещатів), 19. Leszczków (ukr. Лешків), 20. Łubów (ukr. Лубнівка), 21. Łuczyce (ukr. Лучиці), 22. Moszków (ukr. Гута), 23. Mianowice (ukr. Ниновичі), 24. Nowy Dwór (obecnie dzielnica Czerwonohradu), 25. Opulsko (ukr. Опільсько), 26. Ostrów (ukr. Острів, 27. Parchacz (ukr. Межиріччя), 28. Perespa (ukr. Переспа), 29. Piwowszczyzna (ukr. Себечів), 30. Poturzyca (ukr. Поториця), 31. Poźdzmierz (ukr. Поздимир), 32. Prusinów (ukr. Низи), 33. Przemysłów (ukr. Перемисловичі), 34. Radwańce (ukr. Радванці), 35. Roczyn (nie istnieje), 36. Rożdżałów (ukr. Розжалів), 37. Rusin (ukr. Русин), 38. Sawczyn (ukr. Савчин), 39. Siebieczów (ukr. Себечів), 40. Skomorochy (ukr. Скоморохи), 41. Spasów (ukr. Спасів), 42. Starogród (ukr. Старгород), 43. Steniatyn (ukr. Стенятин), 44. Szarpańce (ukr. Шарпанці), 45. Szmitków (ukr. Гута), 46. Świtarzów (ukr. Свитазів), 47. Tartakowiec (ukr. Тартаків), 48. Tartaków Miasto (ukr. Тартаків), 49. Torki (ukr. Торки), 50. Tudorkowice (ukr. Тудорковичі), 51. Uhrynów (ukr. Угринів), 52. Ulwówek (ukr. Ульвівок), 53. Waniów (ukr. Ванів), 54. Waręż Miasto (ukr. Варяж), 55. Wierzbiąż (ukr. Вербове), 56. Witków (ukr. Витків), 57. Wojsławice (ukr. Войславичі), 58. Zawisznia (ukr. Завишень), 59. Żabcze Murowane (ukr. Муроване).

POWIAT ŻÓŁKIEWSKI (47):

Artasów (ukr. Артасів), 2. Biesiady (ukr. Бесіди), 3. Błyszczywody (ukr. Блищиводи), 4. Bojaniec (ukr. Боянець), 5. Bołszów (nie istnieje), 6. Butyny (ukr. Бутини), 7. Czestynie (ukr. Честині), 8. Dalnicz (ukr. Дальнич), 9. Derewnia (ukr. Деревня), 10. Dobrosin (ukr. Добросин), 11. Dworce (ukr. Двірці), 12. Dzibułki (ukr. Зіболки), 13. Fujna (ukr. Фійна), 14. Glińsko (ukr. Глинськo), 15. Hucisko (nie istnieje), 16. Kłodno (ukr. Велике Колодно), 17. Kłodzienko (ukr. Колоденці), 18. Krechów (ukr. Крехів), 19. Kulawa (ukr. Кулява), 20. Kunin (ukr. Кунин), 21. Kupiczwola (ukr. Купичволя), 22. Langówka (nie istnieje), 23. Lipina (ukr. Липина), 24. Lubella (ukr. Любеля), 25. Mohylany (ukr. Могиляни), 26. Nadycze (ukr. Надичі), 27. Nahorce (ukr. Нагірці), 28. Nowe Sioło (ukr. Нове Село), 29. Pieczychwosty (ukr. Печихвости), 30. Piły (ukr. Пили), 31. Polany (ukr. Поляни), 32. Przemiwółki (ukr. Перемивки), 33. Przystań (ukr. Пристань), 34. Rekliniec (ukr. Реклинець), 35. Skwarzawa Nowa (ukr. Нова Скварява), 36. Skwarzawa Stara (ukr. Стара Скварява), 37. Soposzyn (ukr. Сопошин), 38. Stanisłówka (nie istnieje), 39. Turynka (ukr. Туринка), 40. Udnów (ukr. Віднів), 41. Wola Wysocka (ukr. Воля–Висоцька), 42. Wolica (ukr. Волиця), 43. Zameczek (ukr. Замочок), 44. Zwertów (ukr. Звертів), 45. Żełdec (ukr. Желдець), 46. Żółtańce (ukr. Жовтанці), 47. Żółkiew (ukr. Жовква).

: Biesiady (ukr. Бесіди). Fortyfikacje ziemne nieistniejącego klasztoru Bazylianów, widok od strony osuszonych bagien.

: Biesiady (ukr. Бесіди). Dziedziniec dawnego zespołu Bazylianów, z cerkwią po środku i widoczną koroną wałów obronnych.

: Biesiady (ukr. Бесіди). Fortyfikacje ziemne nieistniejącego klasztoru Bazylianów, widok od strony wjazdu.

: Bobiatyn (ukr. Боб’ятин). Budynek gospodarczy na terenie dawnego folwarku.

: Bojanice (ukr. Бояничі). Kaplica rzymskokatolicka, na terenie posowieckiego ośrodka gospodarczego.

: Bojanice (ukr. Бояничі). Staw podworski.

: Bojanice (ukr. Бояничі). Pozostałości rzędowych nasadzeń lipy, niegdyś dawnej alei.

: Boratyn (ukr. Борятин). Staw podworski.

: Boratyn (ukr. Борятин). Ruiny rzymskokatolickiej kaplicy stojącej nad stawem podworskim.

: Butyny (ukr. Бутини). Widoczne fundamenty po zabudowaniach podworskich oraz rozległy widok na okolicę.

: Chorobrów (ukr. Хоробрів). Fragment alei prowadzącej do nieistniejącego założenia dworskiego.

: Chorobrów (ukr. Хоробрів). Fragment alei prowadzącej do nieistniejącego założenia dworskiego.

: Chorobrów (ukr. Хоробрів). Aleja prowadząca do nieistniejącego założenia dworskiego.

: Chorobrów (ukr. Хоробрів). Aleja prowadząca do nieistniejącego założenia dworskiego.

: Czestynie (ukr. Честині). Dwór po remoncie użytkowany po 1945 roku jako szkoła, obecnie poczta i klub wiejski.

: Czestynie (ukr. Честині). Dwór po remoncie użytkowany po 1945 roku jako szkoła, obecnie poczta i klub wiejski. Dobudowany ganek przy elewacji bocznej.

: Czestynie (ukr. Честині). Pełnowodna sadzawka dworska – staw.

: Derewnia (ukr. Деревня). Pozostałości dawnego ogrodu zachowane w postaci skupiska drzew lipy i dębu.

: Derewnia (ukr. Деревня). Pień pomnikowego dębu.

: Derewnia (ukr. Деревня). Pomnikowa lipa.

: Derewnia (ukr. Деревня). Grobla z przejazdem na teren podworski.

: Derewnia (ukr. Деревня). Jeden z podworskich stawów. W tle pozostałości dawnego ogrodu zachowane w postaci skupiska drzew lipy i dębu.

: Dzibułki (ukr. Зіболки). Ruiny kaplicy rzymskokatolickiej (zbudowana 1902) w otoczeniu dawnych zabudowań kołchozu.

: Hatowice (ukr. Гатківка). Dawna kuźnia przy drodze do niezachowanego założenia dworskiego.

: Hohołów (ukr. Гоголів). Ruiny kaplicy rzymskokatolickiej.

: Hohołów (ukr. Гоголів). Ruiny kaplicy rzymskokatolickiej.

: Hohołów (ukr. Гоголів). Nagrobek Augusty ze Skarbków Kruszewskiej (13.I.1876-1938), ostatniej właścicielki Hohołowa stojący przy zrujnowanej kaplicy rzymskokatolickiej.

: Hohołów (ukr. Гоголів). Pozostałości rzędowych nasadzeń lipy i dębu.

: Hohołów (ukr. Гоголів). Samotna lipa na terenie dawnego ogrodu dworskiego.

: Horbków (ukr. Горбків). Jesiony wyniosłe na granicy dawnego założenia, a obecnie zdewastowanego terenu po kołchozie.

: Kłodno (ukr. Велике Колодно). Podworskie budynki gospodarcze – młyn i stajnia.

: Kłodno (ukr. Велике Колодно). Dawne ogrody plebańskie.

: Kłodno (ukr. Велике Колодно). Opuszczony rzymskokatolicki kościół.

: Kłodno (ukr. Велике Колодно). Opuszczony rzymskokatolicki kościół.

: Krechów (ukr. Крехів). Rzędowe nasadzenia w centrum ogrodów klasztoru Bazylianów.

: Krechów (ukr. Крехів). Pnie pomnikowych lipy na dziedzińcu klasztoru Bazylianów.

: Krechów (ukr. Крехів). Pomnikowe lipy na dziedzińcu klasztoru Bazylianów.

: Krechów (ukr. Крехів). Staw klasztorny usytuowany poza murami na terenie dawnego folwarku.

: Krechów (ukr. Крехів). Pozostałości rzędowych nasadzeń przy głównej drodze dojazdowej do klasztoru.

: Krystynopol (ukr. Червоноград). Zdewastowany teren dawnych barokowych ogrodów Potockich.

: Krystynopol (ukr. Червоноград). Elewacja tylna pałacu Potockich. Na terenie dawnych parterów, boisko.

: Krystynopol (ukr. Червоноград). Elewacja boczna pałacu Potockich, z widocznym murem okalającym niegdyś całe założenie.

: Kulawa (ukr. Кулява). Ruiny podworskiego młyna.

: Kulawa (ukr. Кулява). Ruiny podworskiego młyna.

: Kupiczwola (ukr. Купичволя ). Skupisko rzędowych nasadzeń lipy oraz pnie po wyciętych drzewach, na terenie dawnego ogrodu.

: Kupiczwola (ukr. Купичволя ). Pnie rzędowych nasadzeń lipy oraz pnie po wyciętych drzewach, na terenie dawnego ogrodu.

: Leszczatów (ukr. Лещатів). Ruiny kaplicy rzymskokatolickiej wzniesionej w latach 1937-1938, naprzeciwko założenia dworskiego.

: Leszczatów (ukr. Лещатів). Posowiecki budynek na terenie dawnego założenia dworskiego. W tle rzędowe nasadzenia akacji z drugiej połowy wieku XX.

: Leszczatów (ukr. Лещатів). Pnie po wyciętych drzewach na dawnym obszarze podworskim.

: Leszczków (ukr. Лешків). Ruiny budynków inwentarskich.

: Leszczków (ukr. Лешків). Budynek dawnej fabryki sukna Romana Żurowskiego (po prawej), po przebudowie i rozbudowie na dom starców.

: Lubella (ukr. Любеля). Staw podworski.

: Nowe Sioło (ukr. Нове Село). Staw podworski.

: Nowe Sioło (ukr. Нове Село). Całkowicie osuszony staw podworski, na terenie którego znajduje się obecnie boisko szkolne.

: Ostrów (ukr. Острів). Ruiny rzymskokatolickiego kościoła parafialnego. Naprzeciw kościoła znajdował się dwór, a obecnie zwarta zabudowa wsi.

: Ostrów (ukr. Острів). Ruiny rzymskokatolickiego kościoła parafialnego.

: Parchacz (ukr. Межиріччя). Zabudowania kopalni na terenie dawnego założenia dworskiego.

: Parchacz (ukr. Межиріччя). Kaplica rzymskokatolicka, usytuowana naprzeciwko nieistniejącego założenia dworskiego.

: Perespa (ukr. Переспа). Budynek gospodarczy na terenie dawnego folwarku i gorzelni.

: Perespa (ukr. Переспа). Lipa nad brzegiem stawu.

: Perespa (ukr. Переспа). Zarośnięty staw podworski.

: Perespa-Spasów. Lipowa aleja śródpolna.

: Perespa-Spasów. Lipowa aleja śródpolna.

: Piwowszczyzna (ukr. Себечів). Widok na teren po niezachowanym założeniu oraz współczesną zabudowę wsi.

: Poturzyca (ukr. Поториця). Fragment alei lipowej.

: Poturzyca (ukr. Поториця). Fragment alei lipowej.

: Poturzyca (ukr. Поториця). Opuszczony budynek dworskiego spichlerza.

: Prusinów (ukr. Низи). Kaplica rzymskokatolicka (zbudowana w 1935 r.)

: Przemysłów (ukr. Перемисловичі). Staw podworski oraz usytuowany na wzniesieniu budynek spichlerza.

: Przystań (ukr. Пристань). Samotny dąb na terenie dawnego dworskiego założenia gospodarczego.

: Radwańce (ukr. Радванці). Pola uprawne w miejscu dawnego dworu i ogrodu.

: Rekliniec (ukr. Реклинець). Skupisko lip przy drodze, na granicy dawnego założenia dworskiego.

: Rekliniec (ukr. Реклинець). Martwe drzewo na terenie dawnych ogrodów dworskich.

: Skwarzawa Nowa (ukr. Нова Скварява). Dwór, widok od ogrodu i zachowany pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie w pierśnicy 850 cm.

: Skwarzawa Nowa (ukr. Нова Скварява). Dwór, widok od frontu. Za dworem widoczne pozostałości dawnego ogrodu zachowane w postaci skupiska pomnikowych drzew lipy i dębu.

: Skwarzawa Nowa (ukr. Нова Скварява). Dawny kościół rzymskokatolicki przebudowany na dom mieszkalny.

: Skwarzawa Nowa (ukr. Нова Скварява). Pomnikowy dąb szypułkowy przed dworem o obwodzie w pierśnicy 850 cm oraz fragment nowego ogrodzenia i podziału podworskich gruntów.

: Skwarzawa Nowa (ukr. Нова Скварява). Ruiny budynków inwentarskich.

: Soposzyn ukr. (Сопошин). Dwór po gruntownej przebudowie na hotel, elewacja ogrodowa.

: Soposzyn ukr. (Сопошин). Przebudowany fragment drzewostanu ogrodowego (orzech czarny, lipa szerokolistna i lipa drobnolistna).

: Soposzyn ukr. (Сопошин). Dwór po przebudowie i remoncie generalnym (adaptacja na hotel). Widok od frontonu.

: Spasów (ukr. Спасів). Pełnowodny staw dworski.

: Steniatyn (ukr. Стенятин). Kaplica grobowa Żukiewiczów, właścicieli Steniatyna.

: Steniatyn (ukr. Стенятин). Nagrobek z rzeźbą św. Józefa upamiętniający jedną z właścicielek Steniatyna.

: Steniatyn (ukr. Стенятин). Kaplica grobowa Żukiewiczów, fragment wnętrza z widocznymi epitafiami rodziny Żukiewiczów

: Steniatyn (ukr. Стенятин). Kaplica grobowa Żukiewiczów, fragment wnętrza.

: Steniatyn (ukr. Стенятин). Kaplica grobowa Żukiewiczów, widok w kierunku wejścia.

: Szarpańce (ukr. Шарпанці). Ruiny młyna dworskiego.

: Szmitków (ukr. Гута). Domek odźwiernego.

: Szmitków (ukr. Гута). Droga na grobli wiodąca do młyna.

: Szmitków (ukr. Гута). Samotny ogłowiony buk czerwony.

: Szmitków (ukr. Гута). Staw podworski z widocznym w tyle budynkiem młyna.

: Szmitków (ukr. Гута). Skupisko drzew przy kopcu widokowym (?) w centralnej części założenia.

: Szmitków (ukr. Гута). Kaplica grobowa Plater-Zyberków. Widok od strony niezachowanego pałacu.

: Szmitków (ukr. Гута). Fragment rzędowych nasadzeń lipy.

: Szmitków (ukr. Гута). Fragment alei dębowo-lipowej wiodącej na wzniesienie, na którym znajdowało się założenie dworsko-ogrodowe.

: Szmitków (ukr. Гута). Pojedyncze ogłowione pomnikowe dęby i lipy na miejscu historycznego ogrodu.

: Szmitków (ukr. Гута). Pozostałości nasadzeń przy niezachowanym dworze.

: Szmitków (ukr. Гута). Młyn dworski z 1930. Obecnie użytkowany jako dom mieszkalny.

: Staw podworski z zachowaną pośrodku wyspą. W oddali widoczny skłon wzniesienia z resztkami parku i miejscem po niezachowanym dworze.

: Szmitków (ukr. Гута). Kaplica grobowa Plater-Zyberków. Widok elewacji bocznej i prezbiterium.

: Szmitków (ukr. Гута). Wnętrze kaplicy grobowej Plater-Zyberków. Widok w kierunku ołtarza.

: Szmitków (ukr. Гута). Wnętrze kaplicy grobowej Plater-Zyberków. Widok w kierunku wejścia.

: Świtarzów (ukr. Свитазів). Dawny rzymskokatolicki kościół parafialny użytkowany jako magazyn zbożowy kołchozu. Widok od strony stawu dworskiego.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Założenie dworsko-ogrodowe w Tartakowie. Widok z oddali, z drogi wiodącej od Spasowa.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Ruiny pałacu po pożarze z r. 1995. Widok od strony drogi z widocznym zachowanym murem otaczającym założenie.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Ruiny pałacu w Tartakowie, widok od strony odkrytego podjazdu z gazonem.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Fragment jednego z pałacowych pomieszczeń po uprzątnięciu w 2019 roku po zniszczeniach w pożarze z r. 1995.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Fragment widoku salonu pałacu po pracach porządkowych przeprowadzonych w 2019 roku po zniszczeniach w pożarze z r. 1995.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Fragment ogrodu z murem granicznym. Nasadzenia robinii akacjowej z 2 poł. w. XX.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Ruiny pałacu, widok od strony odkrytego podjazdu z centralnym gazonem.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Ruiny pałacu, widok elewacji bocznej z widoczną na pierwszym planie fontanną ogrodową.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Fragment odsłoniętego podjazdu przed pałacem.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Odsłonięta aleja główna biegnąca od bramy do podjazdu przed pałacem.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Boisko w centrum dawnego ogrodu. W tle samotny jesion.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Fragment odsłoniętej alei ogrodowej wiodącej do bramy głównej.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Jesion wyniosły w centrum ogrodu.

: Tartaków (ukr. Тартаків). Fragment muru otaczającego założenie dworsko-ogrodowe

: Tartaków (ukr. Тартаків). Kościół parafialny.

: Turynka (ukr. Туринка). Szpaler lipowy na terenie dawnego założenia dworskiego, a obecnie zdewastowanych budynków pokołchozowych.

: Uhrynów (ukr. Угринів). Ruiny kościoła parafialnego.

: Uhrynów (ukr. Угринів). Budynek zaplecza dworskiego usytuowany niedaleko ruin kościoła parafialnego.

: Uhrynów (ukr. Угринів). Budynek kuchni dworskiej.

: Ulwówek (ukr. Ульвівок). Spichlerz dworski.

: Uśmierz. Wzniesienie z pozostałościami dawnego założenia dworsko-ogrodowego, widok od drogi dojazdowej od strony Waręża.

: Uśmierz. Magnolia drzewiasta rosnąca na terenie dawnego ogrodu.

: Uśmierz. Widok ze wzgórza, na którym posadowione było założenie w kierunku Waręża.

: Uśmierz. Magnolia drzewiasta rosnąca na terenie dawnego ogrodu.

: Uśmierz. Budynek gospodarczy na terenie dawnego folwarku, obecnie zaadaptowany na dom mieszkalny.

: Uśmierz. Staw dworski.

: Waręż (ukr. Варяж). Kapliczka przydrożna przy wjeździe do miasta.

: Waręż (ukr. Варяж). Widok na miasto z dominującą sylwetą zrujnowanego kościoła parafialnego.

: Waręż (ukr. Варяж). Widok na miasto z dominującą sylwetą zrujnowanego kościoła parafialnego.

: Wierzbiąż (ukr. Вербове). Zabudowania pokołchozowe na terenie dawnego założenia dworskiego.

: Wojsławice (ukr. Войславичі). Przyziemie dawnego budynku gospodarczego, na którym wzniesiono w czasach sowieckich wielkogabarytowy budynek inwentarski kołchozu.

: Wolica (ukr. Волиця). Samotny dąb, jedyna pozostałość po dawnym założeniu podworskim.

: Zawisznia (ukr. Завишень). Jeden z dworskich budynków gospodarczych użytkowanych przez sowiecki kołchoz, wzniesiony na terenie dawnego folwarku.