45 lat Arboretum Bolestraszyce

W 2020 roku Arboretum i Zakład Fizjografii w Bolestraszycach obchodzi 45 lecie założenia.
W tym roku przepada także 220 rocznica urodzin Piotra Michałowskiego, wybitnego malarza który mieszkał i tworzył na terenie obecnego Arboretum.  Arboretum Bolestraszyce zostało założone przez dr hab. prof. UR Jerzego Pióreckiego w 1975 r. na terenie historycznego założenia dworsko-ogrodowego.

Obecnie położone jest na dwóch tarasach – górnym i dolnym. Stroma skarpa dzieli Arboretum na dwie części – taras górny, który jest tu krańcem Bezleśnego, Przykarpackiego Pogórza Lessowego i dolny – który należy już do Kotliny Sandomierskiej. Arboretum jest obiektem o znaczeniu nie tylko przyrodniczym, ale i kulturowym, dydaktycznym i naukowym. W Bolestraszycach jednoczą się – historia i czas współczesny. We dworze, w którym w XIX w. mieszkał i tworzył znakomity malarz Piotr Michałowski, mieści się Muzeum Przyrodnicze, gdzie prezentujemy m.in. wystawy stałe: „Chrońmy ptaki”, „Chrząszcze”, wystawę multimedialną „Cztery pory roku” czy zbiór przekrojów pni różnych gatunków drzew. Oprócz wystaw stałych organizowane są wystawy czasowe, na przykład owoców jabłoni. Ponadto działa stała Galeria Sztuki u Piotra Michałowskiego oraz Galeria Przez Dotyk i Galeria Multimedialna. W Muzeum na Powietrzu pokazujemy eksponaty przyrody nieożywionej – plenerowe rzeźby oraz pnie i przekroje różnych gatunków drzew. W obrębie Arboretum znajdują się fragmenty największej austriackiej Twierdzy Przemyśl – fort XIII b.
W Bolestraszycach prowadzimy prace nad zachowaniem gatunków rzadkich, zagrożonych, ginących i chronionych, zarówno in situ (czyli w miejscu ich naturalnego występowania) jak i ex situ (po przeniesieniu do uprawy), ponadto wybrane gatunki roślin poddane są ciągłej obserwacji. W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego Arboretum zajmuje się inwentaryzacją zabytkowych założeń dworsko-ogrodowych i historycznych sadów na terenie Podkarpacia i historycznej Małopolski. Utrzymujemy też stałe kolekcje – dendrologiczną, pomologiczną (jabłoni, grusz, derenia jadalnego), roślin wodnych i bagiennych, roślin wrzosowatych, szklarniowych, użytkowych, biblijnych, jadalnych, dziko rosnących a także Narodową Kolekcję Irysów z grupy Laevigatae. W Arboretum na powierzchni 28,98 ha zgromadzono kilka tysięcy, odmian oraz form roślin. Szczególną troską otaczamy gatunki wpisane na polską Czerwoną Listę Roślin oraz historyczne odmiany drzew owocowych, zwłaszcza jabłoni, derenia jadalnego i gruszy.
Każdego roku organizujemy w Arboretum: Noc Świętojańską i Festiwal Ogrodów (w czerwcu), którego celem jest stworzenie zespołu ogrodów pokazowych, umożliwiających zapoznanie się ze współczesną sztuką ogrodową, Międzynarodowy Plener Artystyczny Wiklina w Arboretum (w lipcu, wystawa poplenerowa prezentowana przez cały sezon) oraz Festiwal Derenia (druga niedziela września), podczas którego udostępniamy zwiedzającym nasze kolekcje pomologiczne – drzew owocowych: jabłoni i derenia jadalnego.
Dla osób niepełnosprawnych powstał Uniwersalny Ogród Sensualny, który jest unikatowym przedsięwzięciem w skali Polski. Ogród stworzyliśmy specjalnie dla osób niepełnosprawnych, zwłaszcza – niedowidzących. Ogród ten umożliwia bezpośredni kontakt z specjalnymi gatunkami roślin, atrakcyjnych pod względem zapachowym i dotykowym.

Poniżej pliki w formacie pdf:

Jerzy Piorecki i Arboretum

Piotr Michalowski i Bolestraszyce